Kerstoverdenking Wouter van Dongen: van melkwegstelsels naar telomoren

De meesten kennen in meer of mindere mate mijn holistische visie op gezondheid. Kenmerkend voor deze visie is dat een menselijk organisme meer is dan de som der delen. Het gaat om het zien van het menselijk organisme in zijn totaliteit en dan ook nog in zijn interactie met zijn omgeving. 

Voor dit moment wil ik toch voor een keer inzoomen oftewel reductioneren. Eerst volledig uitgezoomd om een kleine mate van nederigheid te stimuleren van ons als menselijk individu ten opzichte van het grotere geheel.

Onze aarde is onderdeel van een melkwegstelsel. Niet het enige melkwegstelsel; volgens astronomen zijn er ten minste 200 miljard melkwegstelsels! Als je dan als astronaut rondzweeft door onze eigen Melkweg zie je de aarde als een van de vele planeten (ten minste 800 miljard). Op deze aarde zijn continenten en continenten bestaan uit landen. Landen uit provincies en provincies bestaan uit steden of dorpen welke onderverdeeld worden in wijken en straten. In straten staan huizen met gezinnen en gezinnen bestaan uit individuen oftewel menselijke organismen. Een mens bestaat uit orgaansystemen en orgaansystemen bestaan uit organen die opgebouwd zijn uit verschillende weefsels. Uiteindelijk zijn deze weefsels opgebouwd uit cellen, maar dan zijn we er nog niet. Een cel is weer opgebouwd uit verschillende onderdelen waarvan de celkern er eentje is. In deze celkern zit ons DNA, in iedere cel ongeveer twee meter aan DNA (in het hele lichaam is dat 74 miljoen kilometer). 

De bouwstenen van het DNA zijn de chromosomen en het uiteinde van een chromosoom heet een telomeer. Je kunt een telomeer zien als het uitende van een veter in je schoen, dat harde stukje plastic. De lengte van de telomeren bepalen de levensduur van de cel en uiteindelijk ook de levensduur van het menselijk organisme. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de volgende parameters geassocieerd zijn met een gunstigere telomeerlengte:

• Fysieke inspanning;
• Verbinding met anderen;
• Ontspanning/ademhalingsoefeningen;
• Creativiteit.

Juist deze elementen hebben sinds de start van het Vitaliteitscentrum, nog geen 1,5 jaar geleden, vorm gekregen. De vele mensen die er dankbaar gebruik van maken en de positieve impact die het maakt is voor ons een belangrijke motivatie om ons hiervoor in te blijven zetten.

Buiten dat ik iedereen wil bedanken voor zijn of haar inzet voor alle ontwikkelingen binnen ons vitaliteitscentrum, gun ik het iedereen om in beweging te blijven. Dit in de letterlijke zin van het woord en figuurlijk in een stukje persoonlijke ontwikkeling. Het leven is net als fietsen. Om in balans te blijven moet je blijven bewegen. De keuzes die we zelf maken zijn van invloed op de lengte van onze telomeren. Wel of niet gezond zijn is dus voor een groot gedeelte afhankelijk van de keuzes die we maken.

De overeenkomsten tussen ons externe milieu (alles buiten ons lichaam tot aan de melkwegstelses) en ons interne milieu (alles binnen ons lichaam tot aan de telomeren) zijn opvallend. De kern van deze overeenkomst is dat alles afhankelijk van elkaar is en dat alles continu aan verandering onderhevig is. Als mens zijn we onszelf - onder invloed van de industriële, technologische en de recente digitale revolutie - gaan overschatten in de maakbaarheid van het leven. Deze maakbaarheid relateren we deze tijd aan het continu nastreven van ‘het perfecte plaatje’ en het voorkomen of ontkennen van ongemak. Op deze manier zijn we verder af komen te staan van echt goede zelfzorg. Met andere woorden: we hebben afstand gecreëerd in het doen van de dingen die onze telomeren lang kunnen houden. 

Ik ben vol van vertrouwen. De urgentie voor verandering is nu heel hoog. Een toenemend aantal mensen met burn-outklachten, chronische pijn en welvaartsziekten. Dit in combinatie met een geopolitieke en maatschappelijke onrust zijn de ingrediënten voor deze urgentie. 

Verandering is niet makkelijk, levert weerstand op, maar uit chaos ontstaat vanzelf een nieuwe balans en realiteit. Misschien dat deze overdenking bijdraagt aan de motivatie om de regie in eigen hand te nemen, het bij jezelf te houden en (nog) beter voor jezelf te zorgen. 

Gun jezelf lange telomeren en bepaal zelf wat dit voor jou betekent… Belangrijk om hierbij te realiseren is dat in de natuur imperfectie perfect is.

Om tot een afrondend geheel te komen toch nog even uitzoomen. De huidige ontwikkeling in de Noordelijke Maasvallei ondersteund door het Integraal Zorg Akkoord sluit mooi aan bij bovengenoemde inzichten. Als een van de twee pilotdorpen krijgen we de mogelijkheid om hier te laten zien hoe de noodzakelijke zorgtransitie vorm gaat krijgen. Meer gericht op preventie, gericht op eigen regie en aanpassend vermogen van het individu en van de samenleving om vanuit verbinding een gezond leefklimaat te creëren. Leuke, spannende en transformerende ontwikkelingen voor het jaar 2024 waar voor iedereen zijn of haar eigen rol is weggelegd.

Van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag naar mens en maatschappij!

Hele fijne feestdagen en een vitaal 2024 vol verbinding, zelfzorg en lange telomeren!

Wouter van Dongen
Vitaliteitscentrum Brabant
www.vcbrabant.nl
info@vcbrabant.nl
0478-631830