‘Verhalen vader Sil levend houden’

Hans Bruijsten (63) is opgegroeid in Vierlingsbeek. Zijn vader Sil heeft bijna zijn hele leven rondom de watermolen aan de Grotestraat gewoond. Hij vertelde zijn kinderen vaak over zijn jeugd. 

“Mijn vader vertelde onder andere over waarom de watermolen een belangrijk middelpunt was in zijn leven”, zegt de al jaren in Doetinchem woonachtige Hans. “Maar ook over de Tweede Wereldoorlog, over opvang van hongerkinderen uit Rotterdam, het neergestorte vliegtuig achter de boerderij, angstige momenten in de schuilkelders onder de boerderij met evacués, onderduikers en Duitse officieren, het trieste aanzicht van de evacués uit Vierlingsbeek en Groeningen die voor de boerderij voorbijtrokken en zijn tewerkstelling in Duitsland. Via Maashees, Geijsteren, Oostrum, Meerlo, Broekhuizenvorst, Arcen en Venlo kwam hij uiteindelijk in Wuppertal terecht. Mijn vader Sil vond het belangrijk om de verhalen over deze periode levend te houden voor de nieuwe generaties. Ik wil zijn verhalen zo compleet mogelijk maken en ze het liefst bundelen in een boek. Wie kan mij helpen met aanvullende verhalen uit de periode?”

Foto De Oude Schoenendoos: Voorzijde boerderij Grotestraat 116 omstreeks 1931. Sil is de 2^e persoon vanaf rechts.

Eigen foto

In het westen van Nederland was in die oorlogsperiode hongersnood. “Kinderen werden uitgezonden naar mindergeteisterde gebieden om daar nieuwe kracht en gezondheid op te doen”, weet Bruijsten uit de verhalen van zijn vader. “In Vierlingsbeek was er onder andere opvang voor kinderen uit Rotterdam. Het vervoer van de kinderen gebeurde op allerlei manieren. Lopend maar ook per boot, trein, paardenkar of auto. Bovenstaande foto is gemaakt naast de boerderij. Mogelijk zijn de mensen op de foto afkomstig uit Rotterdam.”

Eigen foto

Onder de boerderij waren kelders om te schuilen tegen het oorlogsgeweld. “Hierin verbleven mensen uit Vierlingsbeek en Groeningen”, vertelt Hans. “Ook schuilden er onderduikers. Eén van de onderduikers was een deserteur uit het Duitse leger. Bijzonder was dat ook enkele officieren uit het Duitse leger regelmatig de kelders bezochten om te schuilen tegen het oorlogsgeweld. De contacten met de Duitse officieren waren opmerkelijk. Op 5 november 1943 stort een zware bommenwerper neer achter de boerderij. In de kelders wordt men hiervan op een zeer bijzondere wijze op de hoogte gehouden.”

De onlangs opgerichte werkgroep Bej de Watermeule (voorheen werkgroep Warmeer) heeft de bommenwerper onder de aandacht gebracht (zie ook www.ilovevierlingsbeekgroeningen.nl/nieuws/vierlingsbeek/92466/oproep-getuigen-vliegtuigcrash-gezoch). De werkgroep wil dit jaar een informatiebord plaatsen bij de crashplek. 

“Oorlog is door de situatie in Oekraïne dichtbij gekomen”, zo besluit Hans zijn oproep. “Op dit moment is daar veel leed. Mogelijk vergelijkbaar met de angsten en pijn bij de hierboven genoemde gebeurtenissen in Vierlingsbeek.  Het was voor mijn vader Sil belangrijk om de verhalen over deze periode levend te houden voor de nieuwe generaties. Verschillende verhalen heeft Sil in een dagboek vastgelegd. Daarnaast zijn er inmiddels enkele aanvullingen op de vertellingen bekend. Misschien kunnen nu ook nog getuigen van destijds hun verhaal vertellen. Heeft iemand nog foto’s of aantekeningen uit die periode?”

Voor meer informatie:
Hans Bruijsten, telefoonnummer: 06-83302886, e-mail: hans.bruijsten@hotmail.com.