‘Wees zuinig op Maasheggenlandschap’

Kamiel Spoelstra is een oud-inwoner van Vierlingsbeek. Hij woont in Rhenen, en is werkzaam als ecoloog bij het Nederlands Instituut voor Ecologie in Wageningen. Onze redactie kwam hem na een tip op het spoor en Kamiel was gelukkig bereid mee te werken aan de rubriek Hoe is het toch met? We legden hem een paar vragen voor om een inkijkje in zijn leven te krijgen. 

Ja, Kamiel. Hoe is het met je? Ben je verliefd, verloofd, getrouwd en wat doe je zoal?
“Het gaat uitstekend – ik woon sinds een jaar of dertien in Rhenen met mijn vrouw en drie kinderen. Het is erg gezellig hier! Ik doe van alles, zoals jullie hieronder kunnen lezen.” 

Wanneer ben je uit Vierlingsbeek vertrokken en waarom?
“Ik verliet Vierlingsbeek in 1992, ik vertrok naar een volkshogeschool in Noorwegen voor een tussenjaar. Na enig gedoe bleek dat mogelijk. Tenminste, het leek zo te zijn dat ik ook daarvoor uitstel kreeg voor militaire dienst, maar bij terugkomst bleek dat een vergissing van de indelingsraad, en kreeg ik – ik was inmiddels student in Wageningen – een oproep. De burgemeester van Renkum heeft toen een brief voor mij geschreven, waarna ik alsnog uitstel kreeg…”

Je bent ecoloog. Was dat ook altijd je droom, ecoloog worden?
“Zeker, ik was lid van de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie en keek graag naar vogels. Toen ik na enige tijd de meeste soorten wel gezien had, ben ik overgestapt naar zoogdieren. Het bleek al snel een veel grotere uitdaging om die te zien te krijgen. Het bekijken, of veelal beluisteren, van het leven in de nacht is bovendien heel bijzonder.”

Heb je als ecoloog ook onderzoeken gedaan waarover je iets kunt vertellen?
“Ik heb onder andere gekeken naar het dag- en nachtritme van dieren, en hoe ze dat heel precies afstemmen op de natuurlijke lichtcyclus. Een goed 24-uursritme is van belang, zonder overleven dieren minder goed. De laatste jaren doe ik veel onderzoek naar de effecten van nachtelijk kunstlicht op onze natuurlijke omgeving. Dat is voor veel dieren – en ook voor onszelf overigens – niet bevorderlijk.”

De familie Spoelstra. Wat was het voor gezin? Met hoeveel waren jullie?
“Wij waren met zijn vijven en waren veel buiten, in de tuin of de omgeving; er werd muziek gemaakt, we vingen stekelbaarsjes voor het aquarium, er werd veel gefietst, geknutseld…”

Wonen er nog familieleden in (de regio) Vierlingsbeek?
“Jazeker, mijn ouders zijn altijd in Vierlingsbeek gebleven, en mijn moeder woont er tot op de dag van vandaag nog. Mijn zus woont in de buurt, en met grote regelmaat zijn wij met zijn allen terug in Vierlingsbeek.”

Wat herinner je je nog uit Vierlingsbeek?
“Nou heel veel natuurlijk. De Laurentiusschool, de oude bibliotheek, het jeugdorkest BMV, veel buiten zijn met alle andere kinderen – we speelden vaak in de bossen rond Vierlingsbeek, en langs de Molenbeek – het ging allemaal goed. Judo, tafeltennis, aardbeien plukken, aspergesteken... ik kan nog wel even doorgaan.”

Kom je nog weleens in Vierlingsbeek? Heb je nog contacten in het dorp?
“Mijn moeder woont er nog, dus we zijn regelmatig terug. Verder ken ik natuurlijk nog een aantal mensen in het dorp. Ook kom ik af en toe oud-klasgenoten tegen.”

Mis je Vierlingsbeek of iets uit Vierlingsbeek weleens?
“Zeker, maar ik ben dus regelmatig terug. Veel herinneringen aan Vierlingsbeek zijn natuurlijk ook gewoon herinneringen aan vroeger. Maar de mensen, de omgeving… inmiddels meer dan tien jaar geleden hadden we een reünie van onze oude zesde klas van de Laurentiusschool, en dat was enorm leuk.”

Waarom ben je in Rhenen gaan wonen? Heb je daar na Vierlingsbeek altijd gewoond?
“Ik ben na een tussenjaar naar Wageningen gegaan; daarna heb ik acht jaar in Zwolle gewoond – ik had werk in Groningen en mijn vrouw in Nieuwersluis, dus lag die stad om geografische redenen voor de hand. Daarna zijn we voor twee jaar vertrokken naar Amerika, om uiteindelijk in Rhenen te eindigen. Mijn vrouw werkte toen weer in Nieuwersluis en nam de trein van Rhenen naar Breukelen, en ik in Heteren en in Duitsland, en we wisten dat ons beider werk na enige tijd naar Wageningen zou verplaatsen. En bovendien vonden we daar snel een fijn huis.”

Het klimaat. Daar heb jij als ecoloog vast een mening over. Wat moeten we als mensen veranderen in jouw ogen?
“Ik ben niet echt een expert op dat terrein, maar net als iedereen denk ik dat het niet echt een goed idee is om grote hoeveelheden CO2 de lucht in te blazen. Overal op de wereld zie je de gevolgen, met steeds weer nieuwe extremen. Als de veranderingen in het klimaat en omgeving te snel gaan, dan kunnen veel dier- en plantensoorten dat niet bijbenen, met als gevolg dat de soortenrijkdom vermindert. En dat is erg jammer. Voor onszelf wordt het nog erger als onze voedselvoorziening in de problemen komt, en verder is het gewoon goed als we hernieuwbare energie gebruiken – en om te zorgen dat onze centjes niet naar verkeerde mensen in Rusland of het Midden-Oosten gaan…”

Kom je de coronatijd door? Wat vind je het meest vervelend?
“Met ons gaat het prima in deze tijd, gelukkig. Het was bijzonder om onze kinderen thuis te onderwijzen, heel goed om eens te doen. Het werk moest dan wel weer in de avonduren worden ingehaald. Het meest vervelend is dat ik mijn studenten niet vaak genoeg zie, omdat ik vaak thuis moet werken. Voor hen is deze tijd überhaupt heel naar, net als voor veel andere mensen in onze maatschappij.”

Zou je nog iets tegen de mensen uit Vierlingsbeek (en Groeningen) willen zeggen?
“Geniet van de mooie omgeving van het dorp, het Maasheggenlandschap bijvoorbeeld is echt iets bijzonders – en wees er zuinig op.