Fruitverkoop voor waterput Mozambique

Hij is opgegroeid in Vierlingsbeek en vindt het altijd weer leuk om in zijn geboortedorp terug te keren. Afgelopen zondag was hij er nog om tijdens de streekmarkt in het kader van honderd jaar Verbeeten appels en peren te verkopen voor ‘zijn’ liefdadigheidsprojecten in Mozambique, het land waar hij van 1990-2012 woonde en werkte. De in Gemert woonachtige Ruud Ewals (69) is blij met alle steun die hij als oud-inwoner van Vierlingsbeek van zijn voormalige dorpsgenoten krijgt voor het land waar hij zijn hart aan heeft verpand, Mozambique.

Ruud is een van de kinderen van vader Martien en moeder Stien. Het gezin Ewals bestond verder uit de broers Jan en Frans en de zussen Bernie, Anne en Inge “Pa werkte bij de PTT en had een rozenkwekerij aan de Grotestraat. Mam was een dochter van de koster, iedereen in het dorp noemde haar dan ook Stien de köster”, zegt Ruud met een lach. “Ik heb een fijne jeugd gehad, denk er met veel plezier aan terug.” 

Nee, een studiebol was hij bepaald niet. Ruud Ewals was en is meer het type levensgenieter. Een avonturier. Hij ging na de lagere school in Vierlingsbeek naar Stevensbeek, waar hij met minimale inspanningen de mavo en de havo afrondde. De dienstplicht duurde maar twee maanden. “Eigenlijk hoefde ik vanwege de broederplicht niet in dienst. Maar toen mijn oudere broer Jan zich expres liet afkeuren met S5, heb ik dat ook gedaan. Ook ik gedroeg me sterk afwijkend om uit dienst te blijven, wat dat betreft leken Jan en ik wel op elkaar. Dat tegendraadse zit in de familie, haha.”

Hij werkte enkele jaren als bouwtechnisch tekenaar bij het architectenbureau van Jan van Bommel in Vierlingsbeek. Later werd hij mede-eigenaar, samen met Mart Franssen, een van de nazaten van de familie Franssen uit Vierlingsbeek, van de coöperatieve drukkerij Draak in Arnhem. “Daar heb ik me samen met Mart ook aangesloten bij de kraakbeweging. In Arnhem kwam ik in een totaal andere wereld terecht. En ging ik in mijn vakanties als vrijwilliger voor Bouworde in het buitenland werken. Ik ben in landen als Turkije, Frankrijk en Portugal geweest. Maar toen ik door Mart uitgenodigd werd om naar Guinee-Bissau te gaan om ontwikkelingswerk te doen, een land in West-Afrika, heb ik dat meteen gedaan. Daar ben ik verknocht geraakt aan Afrika. Met Mart heb ik in al die jaren vaak samengewerkt.”

Hij koos ervoor zijn hart te volgen en ging werken voor organisaties als Artsen zonder Grenzen en Memisa, het huidige Cordaid, ‘omdat ik Portugees spreek’ in Mozambique. Hij bleef er 22 jaar, ook tijdens de burgeroorlog in het Afrikaanse land. “De mensen hier in Nederland weten maar half hoe goed ze het hier eigenlijk hebben. En maar zeuren, haha…”

In zijn tijd als ontwikkelingswerker werd hij altijd vanuit Vierlingsbeek gesteund door de werkgroep Ons Project, vertelt Ewals. “Mede dankzij hen hebben we in Mozambique een olieperserij en steenovens gerealiseerd. De bevolking zelfvoorzienend maken: dat is ook altijd het doel van mijn projecten. Ook zijn er in opdracht van het ministerie scholen gebouwd.”

In 2019 zette hij samen met vrienden en bekenden een nieuw project op in Mozambique. “Dat was na een verwoestende orkaan, die aan veel mensen het leven kostte en de hele infrastructuur heeft vernield. We hebben een deel van een huis gebouwd voor mijn familie. Inmiddels wonen ze al bijna een jaar in dat huis. Twee slaapkamers en een badkamer zijn klaar en ze wonen er nu met zes mensen. Helaas is de met de hand gegraven waterput ingestort door hevige regenval en is het oppervlaktewater nogal troebel en niet te drinken. In de verdere toekomst wil ik in linkervleugel van dit huis een sociaal centrum realiseren met een toilet voor de leden van de landbouwcoöperatie. De fundering voor dit centrum is in 2019 gelukkig al gelegd. Die coöperatie zal bestaan uit maximaal vijftien leden. Dit zijn vaak oudere mensen, die de zorg hebben over hun kleinkinderen. Hun ouders zijn vaak overleden aan corona, malaria of aids. Dat is heel triest, want die ouderen hebben geen toekomst. Ze krijgen bijvoorbeeld geen uitkering of kinderbijslag. Daarom is het oh zo belangrijk dat die mensen zelfvoorzienend worden en dat de kinderen een leven krijgen zonder honger. Een toekomst met onderwijs, kleding en voedsel. Dat is het doel van dit project.”

Maar zijn eerstvolgende project is de realisatie van een waterput. “En daarna gaan we verder met het bouwen van een oven voor een kleine bakkerij voor de omwonende bevolking en de aanleg van een rijstveld, een moes- en kruidentuin en een boomgaard. Ik verwacht hiervoor in de eerste fase ongeveer 2000 euro nodig te hebben. Het geld dat hiervoor is opgehaald met de appel- en perenverkoop is een mooi begin. Daar zijn we iedereen erg dankbaar voor.”

Het geld komt goed terecht, weet Ewals zeker. “De mensen die ik daar ken en vertrouw, zorgen voor de materialen en de uitvoering van de werkzaamheden. Het geld gaat rechtstreeks naar hen en ik behoud de controle op de bouw. Ook wordt er door de werkgroep in Vierlingsbeek altijd een financieel verslag bijgehouden zodat iedereen kan zien waar het geld voor wordt gebruikt.”

In het verleden kreeg Ewals steun van Ons Project uit de voormalige gemeente Vierlingsbeek, een lokale stichting die plaatselijke ontwikkelingswerkers ondersteunde. “Onze container met ingezamelde spullen was bijvoorbeeld een groot succes. Ondanks dat de stichting niet meer bestaat, hoop ik dat vele mensen de projecten in Mozambique blijven ondersteunen. Het zou mooi zijn als we er met z’n allen onze schouders onder zetten. Zeker in deze tijd met ziektes die daar niet bestreden kunnen worden vanwege het gebrek aan vaccinaties en medicijnen, is dat heel hard nodig. We kunnen als westerlingen die voor velen uitzichtloze situatie omkeren als we dat willen. Elk bedrag, groot of klein, is welkom.”

Er is voor het project waterput een rekeningnummer geopend op naam van Ronique Arts, een nicht van Ruud en een dochter van Jan en Miek Arts. Een bijdrage hiervoor kan worden gestort op het nummer NL91INGB0627067492 t.a.v. R.B.B. Arts. Tevens kunnen de (onbespoten) appels en stoofperen besteld worden in zakken van ongeveer een kilo voor de prijs van 2 euro. De goudrenet-appels zijn onder meer geschikt voor het maken van appeltaarten en appelmoes.

Belangstellenden kunnen hiervoor contact opnemen met Rein Verhoeven via reinverhoeven@gmail.com of telefoon 06-28578247. De bestelling wordt daarna thuis afgeleverd. 

Voor meer informatie neem contact op met de werkgroep via Annette van Os, telefoon 06-12083856, of Margreet Cuijpers, telefoon 06-47485225, of met Ruud Ewals zelf via telefoon 06-53574862.