‘Meer vliegvelden voor mooie weidevogeltjes’

Ik ga komende maandagavond nog een keer luisteren naar de online informatieavond over de mogelijke reactivering van vliegbasis De Peel in Vredepeel. Want, heb ik dat nou goed gehoord uit de mond van de bioloog die tijdens de meeting aan het woord was? Is het écht zo dat Rode Lijst-vogels, met uitsterven bedreigde vogels als de veldleeuwerik, de wulp en de grutto, goed gedijen langs vertrek- en landingsbanen van luchthavens? Je zou toch eerder verwachten dat ze daar, ter plekke, stokstof worden van de herrie?

Maar toch is het zo, vertelde huisbioloog/ ecoloog Hans van Gasteren van de Koninklijke Luchtmacht woensdagavond. En wie ben ik dan om aan zijn expertise te twijfelen? Veldleeuweriken, wulpen en grutto’s voelen zich volgens Van Gasteren thuis in de boomloze, want de omgeving moet natuurlijk veilig zijn voor vliegtuigen, schrale, heiachtige vegetatie naast de start- en landingsbanen. Net als enkele bedreigde Rode Lijst-vlinders. Dat bewijzen de cijfers, de tellingen die bij die luchthavens worden verricht. Je vraagt je dan bijna af: waarom leggen we niet meer vliegvelden aan als dat goed is voor dergelijke mooie weidevogeltjes?

Nee, ik moet niet te cynisch worden, want ik luisterde voor het eerst mee tijdens de keurig verzorgde, ietwat eenzijdige, weinig interactieve, vergadering over De Peel. En eigenlijk zat ik alleen maar te denken: hoeveel last krijgen we als regio van die F-35’s, die supersonische jachtvliegtuigen die gebruik willen gaan maken van het luchtruim boven en rondom de vliegbasis in Vredepeel en die, als we de geluiden van inwoners van Leeuwarden moeten geloven, een takkenlawaai maken. En kunnen die peperdure herriemakers niet op elektriciteit vliegen? Dat is een stuk stiller!

Maar één ding is helder: willen we niet dat die F-35’s hard en luid over onze huizen gaan vliegen, dan moeten we goed bij de pinken zijn en blijven. Want als burger kun je natuurlijk gebruikmaken van je democratische rechten. Je kunt bezwaar aantekenen tegen het plan, dat nu nog in de kinderschoenen (lees: in procedure gaat) staat. Maar zeker is dat Defensie ruimte nodig heeft om met haar jachtvliegtuigen te kunnen oefenen en dat dat niet lukt of kan in Eelde, Twente en/of Maastricht, locaties die ook in beeld waren om de F-35’s hun (lucht)ruimte te geven. Het is voor Defensie verrekte moeilijk om in ons drukbevolkte Nederland oefenruimte voor vliegtuigen te vinden. De reactivering van De Peel lijkt de kortste weg naar een oplossing voor het immense Luchtmacht-probleem.

Lijkt, ja. Want natuurlijk moeten er dan nog de nodige ingewikkelde, langdurige, juridische procedures worden doorlopen. Er moeten bijvoorbeeld een milieu-effect-rapportage en een kosten-batenanalyse worden opgesteld, maar ook de effecten op de gezondheid van inwoners dienen in kaart te worden gebracht, evenals de mogelijke schades en waardedalingen van huizen in de omgeving van de basis. En dat vliegbasis De Peel in een agrarisch gebied ligt, met natuurlijke stiltegebieden als De Bult bij Deurne en De Stippelberg bij De Rips en natuurgebieden als De Peel en Maasheggen om de hoek, lijkt met het oog op de stikstofproblematiek ook niet ideaal.

Milieudefensie was in ieder geval ook aanwezig woensdagavond, en die vereniging weet wel hoe ze met zo’n juridisch bijltje moet hakken. “Het was en is nog lang geen gelopen race”, meldde Bert Kwast, die zich bij de Defensie-directie Materieel, Vastgoed en Duurzaamheid vooral bezighoudt met luchtvaartzaken, waaronder de voorbereiding van een aantal luchthavenbesluiten, glashelder en eerlijk. Als het lukt, dan zal De Peel volgens Kwast ‘niet eerder dan 2024 in gebruik zijn, mogelijk later’.

Of de reactivering gaat lukken, is dus nog erg ongewis. Maar als dat zo is, dan is één ding zeker, wist luitenant-kolonel vlieger Peter Hardenbol. “We gaan geluid maken.” Hoe hard, dat merken we binnenkort. Als de door Defensie beloofde belevingsvluchten over onze hoofden gaan vliegen.

En oh, ja, in mijn vorige column schreef ik dat we wellicht een das naar De Peel moeten transporteren als we de reactivering tegen willen houden, maar dat is daarvoor niet het juiste dier. Willen we rust, dan kunnen we beter gaan voor ‘iconische broedsoorten’ als de kraanvogel en/ of de zeearend. Want als die daar een broedplek hebben, dan zijn de vliegers verplicht daar met een halve mijl (800 meter) omheen te vliegen. Tenminste, als ik het goed heb begrepen.

Komende maandag om 19.00 uur zet ik mijn oren en ogen in ieder geval opnieuw wijd open. U ook?

Aanmelden voor die bijeenkomst kan via de website van Defensie: www.defensie.nl/onderwerpen/luchthavenbesluiten/luchthavenbesluit-de-peel/online-bijeenkomsten-over-reactienota

Zie eerdere column:
F-35-herrie geen ver-van-mijn-bed-show meer Al het nieuws uit Groeningen en Vierlingsbeek (ilovevierlingsbeekgroeningen.nl)