Vervolgstudies F-35 staan op stapel naar aanleiding van belevingsvluchten

Defensie laat vervolgonderzoeken uitvoeren naar de impact van de komst van de F-35, mocht vliegbasis De Peel gereactiveerd worden. Dit naar aanleiding van de uitkomsten van twee belevingsvluchten die de nieuwe straaljager op 18 oktober boven de regio uitvoerde. Dat liet Bart Kwast, strategisch adviseur bij Defensie, vorige week donderdag weten tijdens een COVM De Peel-bijeenkomst (Commissie Overleg Veiligheid en Milieu) in het Venrayse gemeentehuis. 

Door Henk Baltussen

Uit de vele reacties  naar aanleiding van de belevingsvluchten bleek volgens Kwast dat opvallend veel klachten binnenkwamen uit de agrarische sector, zorg en onderwijs. Hoe die onderzoeken eruit gaan zien en wanneer ze worden uitgevoerd, is onduidelijk. Enkele COVM-leden, onder wie Jan Houba (die binnen de COVM de inwoners van Venray vertegenwoordigt, red.), legden de nadruk op de 92 reacties van agrariërs, vooral veehouders, op de proefvluchten. “Hoe gaat Defensie met die reacties om?”, vroeg Fons Verhees als COVM-vertegenwoordiger van de dorpsraden van Milheeze, Bakel en De Rips zich af. “Er wordt dan wel gemeten, maar hoe gaat het dan verder met al die getallen en reacties? Nergens zijn op 18 oktober decibellen van meer dan honderd gemeten tijdens de vluchten, maar er wordt wel van uitgegaan dat bij heropening van De Peel dat wel gaat gebeuren. Hoe zit dat?”

Houba vroeg in het verlengde daarvan of er analysen worden gemaakt van de metingen en de meldingen. Venrays wethouder Jan Jennskens, die bij het overleg de door ziekte afwezige burgemeester Leontien Kompier verving, begreep Houba wel. “Er moeten rode lijnen te trekken zijn. Dat helpt bij het ontrafelen van dit vraagstuk en het bevordert het overleg.” Kwast liet weten dat dat echte gesprek over maatregelen, over mogelijke aanpassingen, pas aan de orde komt als De Peel weer actief wordt. Dat schoot bij Verhees in het verkeerde keelgat. “Maatregelen nemen als alles al is vastgesteld is de verkeerde volgorde.” Als er nu al verbeteringen kunnen worden doorgevoerd, zullen we dat niet nalaten, meldde Kwast. “Onderzoek naar verbeteringen zal altijd voortduren, ook na heropening van de basis.” 

Arno Bonte, wethouder in Helmond, verbaasde zich over de antwoorden van Kwast. “Als ik dit zo hoor, dan hadden we de belveingsvluchten net zo goed niet kunnen houden. De resultaten hiervan moeten in de afwegingen over wel of niet heropenen van De Peel worden meegenomen.” Kwast zei de vluchten niet te willen kleineren. “Maar deze waren echt bedoeld om de inwoners kennis te laten maken met het toestel, hoe ze dat zouden beleven. We moeten het belang van 18 oktober niet zo uitvergroten.” Bonte zei piekmetingen te zien tussen de 90 en 100 dB. “Tot in Helmond toe. Met klachten van ernstige tot zeer ernstige geluidsoverlast. Dat is nogal wat.” Kwast verklaarde de effecten te weten van de F-35 in Volkel en Leeuwarden die daar al rondvliegt. “De resultaten van de belevingsvluchten kennen we pas enkele weken. Daarover zijn we nog niet uitgesproken, die kous is nog niet af. Zo snel mogelijk komt er een vervolg.”

Dat Christophe van der Maat, staatssecretaris van Defensie, zich mogelijk wil beroepen op de Crisis en Herstelwet om De Peel te kunnen heropenen, om zodoende de lokale overheid monddood te maken, is volgens Kwast niet waar. “Is dat wel zo, dan zitten we hier voor de bühne”, liet burgemeester van Gemert-Bakel Michiel van Veen weten. “Dat is geen moment de bedoeling geweest”, aldus Kwast. “We willen niemand uitschakelen.” Houba stelde nogmaals dat één F-35 rond laten vliegen zonder landingsbaan, niet representatief is. “Het zal in de toekomst veel heftiger zijn. Op 21 november hield de COVM Leeuwarden een vergadering. Daar kwam de de periode van F-35- vluchten tussen maart en oktober aan de orde. 16 keer werden waarden van meer dan 120 dB gemeten, 234 keer meer dan 115 dB. Dat staat ons dus hier te wachten. De werkelijkheid wordt anders, met desastreuse gevolgen voor gezondheid en leefbaarheid. Dat moeten we ons realiseren.”

Op dit moment onderzoekt Defensie hoe het met de stikstofuitstoot is gesteld bij de Luitenant Generaal Bestkazerne in Vredepeel, waar de twaalf F-35-toestellen worden ondergebracht. Zowel de grondgebonden uitstoot als de emissie die in de lucht plaatsvindt, wordt berekend. Defensie verwacht de uitkomsten van de berekeningen begin volgend jaar duidelijk te hebben. Stikstofberekeningen zijn nodig om aanspraak te kunnen maken op een vergunning volgens de Wet Natuurbescherming. Die vergunning heeft Defensie nodig om door te kunnen gaan met de procedure die uiteindelijk tot heropening van De Peel moet leiden. 

Houba wil daar niet op wachten. Hij riep namens vele inwoners Defensie op te stoppen met de procedure. Houba: “Er wordt veel energie, tijd en geld gestoken aan allerhande onderzoeken in dit proces. De stikstofbelasting in dit gebied, met name op de locatie van De Peel, is het hoogste van het land. In RIVM-rapporten kleurt dit gebied diep rood. Daar kan en mag niets meer bij. Compenseren lijkt mij schier onmogelijk. Ik ben ervan overtuigd dat Defensie niet door deze stikstofbrij heen komt en vast zal lopen in het stikstofmoeras. Geitenpaadjes zijn er niet meer. Ga geld en energie besteden aan andere zaken, zoals het zoeken naar alternatieven voor De Peel.”

(Bron: Peel en Maas, donderdag 22 december 2022).